Z gniazdami i wtykami d-sub miał do czynienia prawdopodobnie każdy posiadacz komputera czy telewizora. Do czego służą?
W tym artykule dowiesz się:
- Czym są złącza d-sub.
- Jaka jest ich klasyfikacja.
- Gdzie znajdują zastosowanie.
D-sub – co to jest?
Czym są złącza d-sub? Bardzo możliwe, że niejednokrotnie miałeś z nimi do czynienia (np. chcąc odbierać obraz z komputera na telewizorze), ale nie wiedziałeś, że właśnie tak się nazywają. D-sub to bowiem jeden z wielu typów złączy – wtyków lub gniazd – które znajdują zastosowanie w sprzęcie elektronicznym, a w szczególności – komputerowym.
Nazwa elementu pochodzi od kształtu obudowy mającej wzór litery D. Umieszczone są w niej dwa lub więcej równoległych rzędów wyprowadzeń posiadających formę pinów lub otworów (gniazd). Obudowa złącza d-sub wyposażona jest ponadto w metalowy ekran, który:
- zapewnia mu większą wytrzymałość mechaniczną,
- chroni przed zakłóceniami elektromagnetycznymi,
- gwarantuje zawsze prawidłowe podłączenie wyprowadzeń.
Elementy często posiadają także śruby mocujące.
Typy złączy d-sub
Typ złącza zawsze dwie litery oraz liczba po myślniku. Tworzy się go na podstawie prostej zasady:
- Pierwsza litera (D) jest zawsze stała.
- Drugą literę określa jedna z 5 znormalizowanych wielkości złącza (od A do E).
- Liczba na końcu oznacza ilość pinów: 9, 15, 25, 37, 50 lub 60.
Stosując taką klasyfikację, otrzymujemy typy złącz, np. najpopularniejsze DE-9, DE-15 czy DB-25. Jest ich całkiem sporo, podobnie jak różnego rodzaju akcesoriów d-sub (kompletne wtyczki, adaptery, obudowy).
Mars i Wenus
Budowa złączy i wtyków d-sub przebiega zwykle tak, by po połączeniu wtyk oraz jego styki mieściły się w gnieździe. Dzieje się to dzięki zastosowaniu dwóch podstawowych rodzajów konstrukcji. Dla ułatwienia rozróżnia się je poprzez porównanie do budowy anatomicznej narządów płciowych:
- męskie, czyli takie, które posiadają styki w postaci bolców lub pinów,
- żeńskie, mające styki w otworach.
Zgodnie z inną nomenklaturą stosuje się również podział, w którym:
- część złącza ze stykami w postaci pinów lub bolców nazywana jest wtykiem,
- element ze stykami w postaci otworów określa się gniazdem.
Wówczas typ męski montowany do obudowy określany jest wtykiem do obudowy, a złącze żeńskie na kablu – gniazdem na kabel.
To, jak działają takie połączenia, można prosto wytłumaczyć, posługując się przykładem klasycznego gniazdka i kontaktu domowego, gdzie ten pierwszy jest typem żeńskim, a drugi – męskim. Po połączeniu obydwu otrzymujemy układ, przez który przepływa prąd (w przypadku naszych złącz daje to przesył sygnału).
Zastosowania
Złącza d-sub wykorzystuje się nie tylko do przesyłania analogowego obrazu, lecz także w portach szeregowych, równoległych, SCSI czy o liczbie wyprowadzeń dostosowanej do potrzeb aplikacji. Najczęściej spotykane są w komputerach PC, gdzie służą podłączeniu monitora, jako złącze VGA, SVGA i XGA, a także portu równoległego LPT czy „GamePort”.
Dziś coraz częściej d-sub wypierają porty USB, HDMI czy VGA przez DVI.
